‘Bài toán’ Joachim Loew của người Đức
Dự án đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài (giai đoạn 1) chiều dài 51 km; điểm đầu kết nối với đường Vành đai 3 - TP.HCM thuộc huyện Củ Chi, TP.HCM; điểm cuối giao với quốc lộ 22 (Km53+850) thuộc huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh.Dự án được Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư theo phương thức đối tác công tư PPP (hợp đồng BOT). Giai đoạn 1 đầu tư 4 làn xe, vận tốc thiết kế 120 km/giờ. Sơ bộ tổng mức đầu tư là 19.617 tỉ đồng, được đầu tư theo hình thức PPP (Hợp đồng BOT). Trong đó, phần vốn nhà đầu tư chịu trách nhiệm thu xếp là 9.943 tỉ đồng, phần vốn Nhà nước tham gia vào dự án là 9.674 tỉ đồng (ngân sách Trung ương 2.872 tỉ đồng; ngân sách TP.HCM 6.802 tỉ đồng).Theo phương án được duyệt, tuyến cao tốc nối TP.HCM với Tây Ninh sẽ được khởi công vào tháng 1.2026; hoàn thành, đưa dự án vào khai thác cuối năm 2027.Chiều 5.3, ông Lương Minh Phúc, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP.HCM (Ban Giao thông) cho biết: Từ tháng 2 đến nay, TP.HCM và Tây Ninh đang tập trung triển khai công tác cắm mốc, giao ranh trên địa bàn 2 địa phương, phục vụ công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án xây dựng đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài (giai đoạn 1) theo phương thức Hợp đồng BOT.Trên tổng chiều dài tuyến 51 km có tổng cộng 3029 cọc mốc sẽ được cắm và được triển khai thành 2 đợt. Cụ thể, đợt 1 có tổng cộng 2.102 cọc (trong đó TP.HCM 1.083 cọc và Tây Ninh 1.019 cọc) trên tổng chiều dài 36,4 km (khoảng 70% khối lượng công việc) bao gồm những đoạn tuyến thẳng, không phức tạp về kỹ thuật, không liên quan đến công tác điều chỉnh các đồ án quy hoạch phân khu. Tính đến 4.3 đã có 1.029/1.083 cọc trên địa bàn TP.HCM được cắm (đạt 95%) và 899/1.019 cọc trên địa bàn tỉnh Tây Ninh được cắm (đạt 88%). Công tác này dự kiến hoàn thành trước 15.3.Đợt 2 có tổng cộng 927 cọc (TP.HCM cắm 126 cọc và Tây Ninh 801 cọc) trên tuyến chiều dài 14,16 km (khoảng 30% còn lại) bao gồm những đoạn tuyến có nút giao, yếu tố kỹ thuật phức tạp, có liên quan đến công tác điều chỉnh các đồ án quy hoạch phân khu... sẽ tiến hành trong giai đoạn từ 15 - 31.3. Các đơn vị dự kiến hoàn thành công tác kiểm đếm, đo vẽ trước 30.4, duyệt dự án bồi thường tái định cư trước 30.6 và khởi công xây dựng dự án thành phần 2 "Đầu tư xây dựng đường gom dân sinh, cầu vượt ngang đường cao tốc" (các gói thầu xây lắp dùng vốn ngân sách) vào 2.9.2025. Sau đó, khởi công xây dựng dự án thành phần 1 "Đầu tư xây dựng đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài giai đoạn 1 (các gói thầu xây lắp dùng vốn PPP); tháng 1.2026, hoàn thành thông xe toàn dự án vào 31.12.2027."Công tác cắm mốc và công tác bàn giao ranh bồi thường giải phóng mặt bằng cho các địa phương sẽ được triển khai song song, làm cơ sở để các địa phương tiến hành công tác vận động người dân hỗ trợ công tác đo vẽ, kiểm đếm, thu thập hồ sơ pháp lý... trong bước tiếp theo. Việc tiến hành và hoàn thành trước 31.3 công tác cắm mốc, giao ranh phục vụ công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đồng loạt trên địa bàn 21 xã, phường thuộc 2 địa phương TP.HCM và tỉnh Tây Ninh là một bước ngoặt quan trọng trong tiến độ triển khai dự án, tạo sự quan tâm, ủng hộ, đồng thuận, tâm lý phấn khởi trong người dân và tạo điều kiện để đẩy nhanh tiến độ triển khai các bước tiếp theo" - ông Lương Minh Phúc nói.Bên cạnh đó, Ban Giao thông đang tập trung phối hợp với tỉnh Tây Ninh để khởi công gói thầu rà phá bom mìn trên địa bàn TP.HCM và Tây Ninh ,dự kiến vào ngày 25.4 nhằm chào mừng kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước.Đánh ghen, 3 người rơi xuống sông Sài Gòn là thông tin sai sự thật
Đội tuyển Việt Nam sẽ đá giao hữu với Campuchia vào ngày 19.3 trên sân Bình Dương, 6 ngày trước khi đoàn quân của HLV Kim Sang-sik chạm trán đội tuyển Lào ở vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027.Campuchia là đối thủ rất phù hợp dành cho đội tuyển Việt Nam vào lúc này. Đầu tiên, bóng đá Campuchia đang có sự cải thiện đáng kể về mặt trình độ. Họ khát khao được thể hiện năng lực trước các đối thủ mạnh hơn, trong đó có đội tuyển Việt Nam. Chính vì thế, trận đấu giữa đội tuyển Việt Nam và Campuchia hứa hẹn sẽ quyết liệt, đối thủ sẽ không thi đấu với thái độ chỉ là "quân xanh" cho đội tuyển Việt Nam rèn luyện.Dù vậy, xuất phát từ chỗ đội tuyển Việt Nam nhỉnh hơn đối thủ trong trận đấu này, nên có thể hình dung đội bóng của HLV Kim Sang-sik sẽ tranh thủ trận đấu với Campuchia để rèn luyện lối đá tấn công, lối đá mà chúng ta có thể áp dụng ở trận tiếp đội tuyển Lào tại vòng loại Asian Cup ít ngày sau đó. Đặc biệt, trong giai đoạn đội tuyển Việt Nam thiếu vắng chân sút Nguyễn Xuân Son vì chấn thương, chúng ta càng cần có những đợt thử nghiệm mạnh mẽ hàng tiền đạo trong những ngày này, với mục đích tìm phương án tối ưu cả về nhân sự lẫn lối chơi cho tuyến đầu.Theo danh sách đội tuyển Việt Nam tập trung trong tháng 3, vừa được HLV Kim Sang-sik công bố, đội gồm 4 tiền đạo là Quả bóng vàng Việt Nam năm 2024 Nguyễn Tiến Linh, Quả bóng đồng Phạm Tuấn Hải, tiền đạo trẻ Bùi Vĩ Hào và Đinh Thanh Bình. So với AFF Cup 2024, hàng tiền đạo của đội tuyển Việt Nam hiện không có Xuân Son và Văn Toàn do chấn thương. Tuy nhiên, cũng từ thay đổi này, có thể hình dung khả năng Tiến Linh sẽ kết hợp với Tuấn Hải và Vĩ Hào, ra sân thường xuyên hơn trong những trận đấu tới. Bộ 3 tiền đạo Tiến Linh, Vĩ Hào và Tuấn Hải chưa lần nào ra sân cùng lúc tại AFF Cup 2024. Chính vì thế, đây có thể gọi là phương án mới cho hàng tấn công của đội tuyển Việt Nam. Hoặc, một khả năng khác, HLV Kim Sang-sik sẽ đẩy Châu Ngọc Quang lên thật cao, chơi như một tiền đạo "ảo", hỗ trợ cho các tiền đạo thực thụ như Tiến Linh, Tuấn Hải, Vĩ Hào, Thanh Bình. Châu Ngọc Quang là cầu thủ đa năng, anh vài lần chứng minh mình có thể chơi tốt ở vị trí tiền đạo "ảo" trong màu áo CLB HAGL. Thế nên, biết đâu phương án Châu Ngọc Quang xuất hiện trên hàng tiền đạo sẽ là phương án mang lại sự bất ngờ từ phía ông Kim Sang-sik dành cho các đối thủ. Trước 1 đối thủ như Campuchia, HLV Kim Sang-sik sẽ dễ sắp xếp đội hình hơn so với khi thi đấu với các đối thủ mạnh. Ông Kim cũng sẽ có nhiều thời gian quan sát các tiền đạo của mình kết hợp với nhau, tìm đường vào khung thành đội tuyển Campuchia. Vì như đã nói, thời lượng giữ bóng tấn công của đội tuyển Việt Nam trong trận đấu với Campuchia khả năng sẽ cao.Hiện tại, ngoại trừ Tiến Linh, chưa có tiền đạo nào khác chiếm ưu thế để có tên trong đội hình xuất phát ở vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027, trong thời gian Xuân Son dưỡng thương. Có thể thông qua trận đấu với Campuchia sau đây hơn chục ngày, HLV Kim Sang-sik sẽ giải xong bài toán ở hàng tiền đạo đội tuyển Việt Nam.Thủ môn số 1 của đội tuyển Campuchia được giải oanLiên đoàn Bóng đá Campuchia (FFC) vừa ra tuyên bố thủ thành Vireak Dara không có dấu hiệu dàn xếp tỷ số tại AFF Cup 2024. Ở giải đấu nói trên, Vireak Dara mắc 2 sai lầm nghiêm trọng dẫn đến 2 bàn thua của Campuchia trước Singapore (chung cuộc Campuchia thua 1-2) tại vòng đấu bảng.Sau trận đấu với Singapore, thủ môn Vireak Dara bị nghi ngờ bán độ. Tuy nhiên, FFC sau thời gian điều tra, họ công bố chính thức thủ thành Vireak Dara chỉ mắc lỗi kỹ thuật, chứ không cố ý để lọt lưới, nhằm dàn xếp tỷ số. Sau phán quyết của FFC, Vireak Dara đã sẵn sàng cho trận giao hữu gặp đội tuyển Việt Nam trên sân Bình Dương.
Báo Thanh Niên giành thứ hạng cao môn cầu lông giải Hội Nhà báo TP.HCM
Xin được nhắc lại quá trình xảy ra sự cố với Xuân Son và những bước giải quyết tiếp theo. Tối 5.1, Xuân Son bị chấn thương trong trận chung kết lượt về AFF Cup 2024 tại Thái Lan. Tối 6.1, tức trong vòng chưa đầy 24 giờ kể từ thời điểm chấn thương, Xuân Son đã được phẫu thuật tại Việt Nam. Bác sĩ Trần Trung Dũng trực tiếp chỉ đạo ca mổ, cùng với sự tham gia của bác sĩ Vũ Tú Nam và bác sĩ Hồ Ngọc Minh từ Trung tâm Y học Thể thao Vinmec, đều là những bác sĩ có nhiều kinh nghiệm về y học thể thao và đã điều trị cho nhiều cầu thủ của đội tuyển quốc gia Việt Nam."Chấn thương của Xuân Son khá nặng, gãy hai mảnh rời rất lớn, một mảnh 7cm và một mảnh 3cm. Với mục tiêu phải giúp cầu thủ có thể phục hồi sớm, đặc biệt là ở khả năng liền xương, chúng tôi thực hiện kỹ thuật đóng đinh nội tủy kín để đảm bảo giữ được giải phẫu, không làm xô lệch các mảnh gãy và không phải mở ổ gãy ra. Quá trình mổ được theo dõi kĩ lưỡng bằng máy C-arm (máy chụp X-quang trong mổ) đảm bảo các yêu cầu về mặt giải phẫu, nắn chỉnh, cố định", bác sĩ Trần Trung Dũng cho biết.Trang thông tin của Vinmec cho hay, ngày 10.1, Son tiếp tục chương trình tập luyện chủ động thân trên với thời gian tập và các bài tập được thiết kế tương đương với các bài tại CLB. Trọng lượng tạ sẽ được tăng dần, phù hợp với tiến độ hồi phục, đảm bảo duy trì sức mạnh cơ bắp trong suốt giai đoạn trị liệu, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho sự trở lại mạnh mẽ hơn sau chấn thương. Xuân Son đã bước đầu cảm thấy tự tin với những bước đi vững vàng của mình. Mỗi bước tiến không chỉ đánh dấu sự hồi phục về thể chất mà còn thể hiện ý chí kiên cường và khát vọng mãnh liệt trên hành trình trở lại sân cỏ. Tiền đạo số 12 được đội ngũ bác sĩ y học thể thao gồm bác sĩ Vũ Tú Nam và bác sĩ Hồ Ngọc Minh thăm khám và theo dõi sát sao. Các bài tập đặc biệt được thiết kế và giám sát bởi kỹ thuật viên trưởng Nguyễn Quyết Thắng, người luôn đồng hành để đảm bảo quá trình phục hồi đạt hiệu quả tối ưu. Xuân Son chia sẻ: "Tôi muốn nói thật nhiều lời cảm ơn đến tất cả những người đã luôn yêu thương, tin tưởng và ủng hộ tôi trong suốt hành trình này. Tôi sẽ không ngừng cố gắng, sẽ trở lại mạnh mẽ hơn bao giờ hết để tiếp tục cống hiến hết mình cho bóng đá Việt Nam và đáp lại niềm tin yêu của mọi người".
Anh Nguyễn Hoàng Thắng, chuyên gia công nghệ, đồng sáng lập dự án phi lợi nhuận Chống lừa đảo (chongluadao.vn) cho biết, ngày nay, càng nhiều người sử dụng điện thoại có truy cập internet thì cũng là môi trường lý tưởng cho các hoạt động lừa đảo hoạt động rầm rộ. Việc nhận diện những cách thức lừa đảo dường như không thể bởi thủ đoạn ngày càng tinh vi, khó phát hiện với một người bình thường. Ghi nhận thực tế cũng như từ báo cáo của hàng trăm nạn nhân, chuyên gia này nói rằng những cách thức lừa đảo thường "đội lốp" như: thông báo trúng thưởng hoặc quà tặng, giả danh nhân viên ngân hàng hoặc ví điện tử, người quen nhờ giúp đỡ, hỗ trợ nâng cấp SIM hoặc chuẩn hóa thông tin thuê bao, mời chào đầu tư tài chính hoặc tiền ảo…Bên cạnh đó, các đối tượng lừa đảo cũng giả danh cơ quan chức năng như: công an, tòa án, viện kiểm soát… nhằm gọi điện thông báo với nạn nhân đang liên quan đến một vụ án (ví dụ: rửa tiền, vi phạm giao thông), yêu cầu chuyển tiền để "phục vụ điều tra" hoặc tránh bị bắt. Chúng thường sử dụng số điện thoại giả mạo hiển thị đầu số quen thuộc để tạo niềm tin. Hoặc yêu cầu nâng cấp tài khoản VNEID, xác thực KYC (thủ thuật trong các dịch vụ tài chính) danh tính cấp 2... sau đó gửi đường link giả mạo chứa phần mềm độc hại để nạn nhân tải về. Mục đích chung chiếm quyền điều khiển điện thoại nạn nhân và rút hết tiền trong tài khoản ngân hàng, cũng như đánh cắp toàn bộ dữ liệu có trên điện thoại. Chia sẻ với phóng viên Báo Thanh Niên, Huỳnh Ngọc Khánh Minh, thành viên dự án Chống lừa đảo cho hay, mã độc điện thoại là một loại phần mềm độc hại được thiết kế để tấn công và gây hại cho điện thoại thông minh và máy tính bảng. Mã độc có thể thực hiện nhiều hành vi trái phép như: đánh cắp dữ liệu cá nhân, theo dõi hoạt động của người dùng, kiểm soát thiết bị từ xa hoặc thậm chí mã hóa dữ liệu để tống tiền.Mã độc điện thoại có thể lây lan qua nhiều phương thức khác nhau, bao gồm tải xuống ứng dụng độc hại, nhấp vào liên kết lừa đảo trong tin nhắn hoặc email, từ đó, kẻ xấu khai thác các lỗ hổng bảo mật của hệ điều hành và trở thành mối đe dọa nghiêm trọng. Một số loại mã độc phổ biến: Trojan, Spyware (phần mềm gián điệp), Ransomware (mã độc tống tiền), Adware (phần mềm quảng cáo độc hại)…Nói về cơ chế hoạt động của mã độc, Anh Minh cho rằng kẻ tấn công sẽ lừa người dùng thực hiện cài đặt các ứng dụng giả mạo như ứng dụng ngân hàng, ví điện tử, game miễn phí, phần mềm diệt virus giả; bấm vào link độc hại trong tin nhắn SMS, email lừa đảo hoặc mạng xã hội; cấp quyền quá mức cho ứng dụng mà không kiểm tra. Tiếp đến là giai đoạn tấn công đánh cắp thông tin cá nhân (danh bạ, tin nhắn, mật khẩu, tài khoản ngân hàng); chuyển hướng OTP, chặn SMS để chiếm tài khoản ngân hàng; gửi tin nhắn lừa đảo đến danh bạ để phát tán mã độc; chiếm quyền điều khiển điện thoại. "Giả mạo ngân hàng, người dùng nhận được tin nhắn từ ngân hàng thông báo tài khoản bị khóa và yêu cầu nhấp vào link để xác thực. Khi nhập thông tin, hacker lấy được tài khoản ngân hàng. Hoặc giả mạo bưu điện, người dùng nhận tin nhắn từ "VNPost" báo có đơn hàng chưa nhận và yêu cầu tải một ứng dụng giả (chứa mã độc) để kiểm tra trạng thái đơn hang", anh Minh nói.Chia sẻ thêm thủ đoạn mà nhiều người thường gặp là: "Lừa đảo qua mạng xã hội. Thông thường, tài khoản người quen bị hack, sau đó gửi tin nhắn nhờ giúp đỡ, kèm theo "file APK" hoặc link tải ứng dụng lạ. Khi người dùng tải về và cài đặt, hacker sẽ chiếm quyền điều khiển điện thoại hoặc gửi mã độc đến danh bạ của nạn nhân. Một số vụ lừa đảo trên Zalo, Messenger khi hacker giả danh bạn bè nhờ "mở file quan trọng", nhưng thực chất là file cài đặt mã độc".Để nhận diện các mã độc, anh Minh nói rằng sẽ có các đặc điểm như: điện thoại chạy chậm bất thường, hao pin nhanh dù không sử dụng nhiều. Xuất hiện quảng cáo lạ, ngay cả khi không mở trình duyệt. Các ứng dụng yêu cầu quyền truy cập bất thường (truy cập tin nhắn, camera, danh bạ…). Ngoài ra, tài khoản ngân hàng, ví điện tử bị đăng nhập từ thiết bị lạ. Có tin nhắn gửi đi nhưng người dùng không hề gửi. Xuất hiện ứng dụng lạ không rõ nguồn gốc. Điện thoại tự động bật Wi-Fi, Bluetooth, định vị, camera dù bạn đã tắt.Trong khi đó, theo anh Nguyễn Hưng, người sáng lập dự án phi lợi nhuận Chống lừa đảo, những hình thức trên phản ánh sự kết hợp giữa các chiêu trò truyền thống và công nghệ cao như AI, giả mạo số điện thoại, hoặc mã độc. Để bảo vệ bản thân, người dân không cung cấp thông tin cá nhân (căn cước công dân, họ tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ, số điện thoại...), đặc biệt là mã OTP điện thoại cho người khác. "Mọi người, hãy chậm lại một bước, nghĩa là trước khi chuyển tiền hay cung cấp thông tin cho ai đó nên xác thực lại số tài khoản, đúng người cần chuyển tiền rồi sau đó mới thực hiện các bước tiếp theo", Hưng bày tỏ. Cần bảo mật 4 lớp, xác thực danh tính cho các tài khoản ngân hàng và tài khoản mạng xã hội . 4 lớp đó gồm: số điện thoại, email, mật khẩu, mã Authenticator (hay còn gọi là 2FA, lên CH Play (trên android) hoặc Appstore (cho iphone) tải ứng dụng tên Authenticator có hình hoa thị 7 màu. Đồng thời, xác minh thông tin qua các kênh chính thức (gọi hotline ngân hàng, nhà mạng, cơ quan chức năng địa phương...). Báo cáo số điện thoại lừa đảo cho cơ quan chức năng hoặc nhà mạng. Khóa ngay tài khoản ngân hàng bằng cách gọi lên số hotline của ngân hàng bạn dùng nếu phát hiện bị lừa đảoNếu nghi ngờ người thân, bạn bè bị hack tài khoản hoặc mượn tiền thì phải gọi ngay cho họ qua số điện thoại Zalo, Telegram, Facebook... để xác thực một lần nữa xem có chính xác không.
Hợp tác chiến lược nâng tầm vị thế của Imexpharm trong ngành dược
Những năm đầu 80 của thế kỷ trước, ở quê tôi, một vùng thuần nông tại Nghệ An, gần như nhà nào cũng thiếu ăn quanh năm. Những bữa ăn chỉ toàn cơm độn khoai lang, mì hạt kèm với rau má, củ chuối luộc đã ám ảnh đám trẻ lên 6 - 7 tuổi như tôi. Và chúng tôi chỉ mong tết đến. Tết có bánh chưng, có thịt, có cơm trắng, áo mới… dù nó đến và đi rất nhanh. Tết Nguyên đán ở quê tôi bắt đầu từ ngày 23 tháng chạp bằng lễ cúng ông Táo. Ở thời buổi đói kém ấy, nghi thức cúng lễ rất đơn giản, chủ yếu là đồ chay, rất ít nhà cúng mặn và chúng tôi, những đứa trẻ háu ăn cũng chẳng được thụ lộc đáng kể. Tết chỉ thực sự chạm ngõ mọi nhà từ ngày 27 tháng chạp. Buổi sáng hôm đó, tiếng lợn eng éc từ làng trên, xóm dưới rộn lên, nghe thật náo nhiệt. Đây là thời điểm các hợp tác xã nông nghiệp mổ lợn để chia thịt cho các xã viên ăn tết. Những năm 1980, cha tôi còn trong quân ngũ, mẹ tôi, tôi và đứa em được nhận thịt ăn tết. Chúng tôi vây quanh sân kho hợp tác xã xem người lớn mổ lợn. Trong không khí đầy niềm vui và sự háo hức, chúng tôi hồi hộp chờ đợi giây phút được chia thịt mang về. Những mảng thịt được xẻ ra, chia nhỏ, để trên những chiếc nong bằng tre. Một người cầm quyển sổ, đọc danh sách xã viên để 4 - 5 người khác cân thịt. Những phần thịt có cả xương được xâu vào sợi lạt nứa. Mỗi khẩu được 2 lạng thịt (200 gram). Nhà tôi 3 khẩu nên được 6 lạng, kèm theo mấy miếng lòng đã luộc. Nhận khẩu phần của gia đình, tôi háo hức cầm xâu thịt mang về, vừa đi vừa chạy, lòng đầy hân hoan.Mẹ tôi chia mấy miếng lòng cho hai anh em tôi ăn trước. Lòng đã nguội ngắt nhưng vẫn ngon vô cùng. Phần thịt lợn, mẹ tôi tách mỡ, đem vùi vào cái bồ đựng muối ở xó bếp để dành chiên lấy mỡ xào rau. Thịt nạc, mẹ tôi kho mặn. Niêu thịt kho nhỏ bé không đủ ăn trong những ngày tết nhưng vị ngon của nó vẫn theo tôi đến bây giờ.Chợ Vẹo ở xã bên, cách làng tôi vài cây số, họp vào các ngày chẵn. 28 tháng chạp hằng năm, chợ này đông vui nhất vì đó là phiên chính của chợ tết. Mẹ tôi bưng cái mủng đan bằng tre, đội nón, dắt em tôi đi chợ. Tôi nhảy chân sáo theo sau. Mưa xuân lất phất, con đường làng lép nhép bùn đất. Chợ tết nhộn nhịp người mua kẻ bán, rất vui. Mẹ tôi thường mua áo quần cho anh em tôi, rồi mua trầu, cau, một ít cam, cá biển và 1 cân thịt nữa. Mẹ nói có khó đến mấy thì tết cũng phải sắm cho được mấy thứ này. Mẹ tôi đội mủng về, cái tết ùa vào nhà.Sáng mùng 1, mẹ chuẩn bị cau, trầu, cam để chúng tôi đi chúc tết. Mẹ đi trước, tôi và đứa em líu ríu theo sau. Chúng tôi đến nhà người thân trong làng và họ hàng ở làng khác. Với những người lớn tuổi, mẹ tôi mang lễ thường là 3 - 5 quả cau hoặc 1 quả cam làm quà chúc tết. Mẹ đặt lễ ở bàn, lễ phép thưa: "Hôm nay mùng 1 tết, mẹ con chúng con có quả cau đến mừng tuổi ông, bà…". Tôi được mẹ dạy câu chúc tết này và khi lên lớp 1 thì tôi thay mẹ nói lời chúc và được người lớn khen, cho kẹo nên rất sướng. Chúc tết ở quê tôi gọi là mừng tuổi, ý là mừng cho tuổi mới. Đi mừng tuổi, tôi cũng được mừng tuổi, vui nhất khi đó là nhận tiền xu để đánh đáo; được ăn bánh chưng, kẹo bi; những thứ mà khi hết tết, chúng tôi nằm mơ cũng khó thấy. Ở quê tôi, từ xa xưa và đến giờ vẫn thế, trong những ngày tết, mọi người trong làng đều đến nhà nhau mừng năm mới. Ngày trước, quà chỉ là dăm ba quả cau để người lớn ăn trầu hoặc một vài quả cam, nay là một gói bánh. Nhưng việc quà tết nay đã được tinh gọn dần và chủ yếu là đến nhà chơi, chúc tết gia đình, uống nước, trò chuyện. Không ai buộc ai phải đến nhà chúc tết nhưng đã thành phong tục, không đi cứ cảm giác như có lỗi với người khác. Phong tục mừng tuổi giúp mọi người trong làng, trong xã thêm đoàn kết, chia sẻ với nhau. Đến mừng tuổi những người già neo đơn, người có hoàn cảnh khó khăn, ốm đau bệnh tật, trẻ con thường mang bánh còn người lớn thường mang theo ít tiền để thăm hỏi. Quê tôi có ông Thời, hồi đó nhà nghèo nhưng ông sống rất tình nghĩa. Tết nào ông cũng đi mừng tuổi khắp xã, bất kể có quan hệ họ hàng hay không. Ông Thời thường mang theo mấy quả cam, bỏ trong cái túi cước. Vào nhà nào, ông đều mang ra 1 quả, bảo: "Tết không có gì, chỉ có quả cam, tôi đến mừng tuổi cho gia đình năm mới bình an, làm ăn may mắn". Nhà nào cũng vậy, ông Thời chỉ ngồi chừng vài phút, hỏi han chuyện trò ít câu vui vẻ rồi chào đi. Mọi người trong xã đều quý ông, nhận lời chúc, xin trả lại cam cho ông. Ông Thời cười, nói: "Ông bà cho thì tôi xin lại, chúc ông bà năm mới vạn sự như ý". Xưa và nay vẫn thế, cứ sáng sớm mùng 1, ở quê tôi, con cháu kéo đến nhà ông bà, cha mẹ để chúc tết, trước khi đi mừng tuổi những người thân khác. Tiếng cười đùa huyên náo. Các nhà thờ họ rộn ràng tiếng trống tế. Cây nêu dựng khắp ngõ ngách trong làng. Những cô gái xúng xính gánh mâm cỗ đến nhà thờ để cúng tổ tiên. Ngày thường, ở làng chỉ còn phụ nữ và người già, thanh niên và trung niên ra Bắc, vào Nam, xuất ngoại lao động, nhưng cứ đến ngày tết làng lại đông vui, nhộn nhịp. Tết là dịp đoàn tụ khiến những người xa quê đều muốn về với gia đình, người thân. Ở nhà, những người bố, người mẹ già chỉ mong tết đến để con cháu trở về sum họp. Rời làng ngót 30 năm, nhiều người già tôi từng đến nhà mừng tuổi vào ngày tết năm xưa đã thành người thiên cổ, nhưng sự gắn kết từ tục mừng tuổi đã giúp tôi nhớ như in các mối quan hệ họ hàng, dù đã cách nhau nhiều đời. Tết vẫn thế, vẫn mang lại nhiều giá trị tinh thần khiến ai xa quê cũng phải nhớ, phải đau đáu tìm về.
